ساختار آموزشي
ساختار نظام آموزشي فرانسه بر مبناي دو محور اصلي (پايداري) و
(پويايي) بررسي مي‌گردد. در محور پايداري، سياست‌هاي آموزشي و قوانين مصوب در جهت
دست‌يابي به وضعيت مطلوب آموزشي (پنداره نظام) و در محور پويايي، نوساماني ساختارها
و استقرار زيرساختها، اهداف و عملكرد وضعيت موجود نظام آموزشي كشور مورد توجه قرار
گرفته است. محور پايداري بر مفهوم تداوم در حفظ ارزش‌هاي سه‌گانه جمهوري (برابري،
برادري و آزادي) تأكيد دارد.
در اين محور، تلاش‌هاي متفكران و مسوولان كشور ظرف مدت بيش از
دو قرن پس از انقلاب فرانسه (1995-1789) در قالب سياست‌هاي عمده آموزشي عرضه گرديده
است.محور پويايي و نوآوري نيز كه به معناي تكاپوي وضعيت موجود نظام آموزشي
(سياست‌ها، اهداف، ساختار، كادر و عملكرد آموزشي) است، درجهت پاسخگويي به نيازهاي
جامعه در حال تحول و دست‌يابي به وضعيت مطلوب آموزشي عنوان گرديده است.به طوركلي
مي‌توان گفت كه نظام آموزشي فرانسه، محصول برهه خاص زماني است كه با پايداري و
پويايي از آغاز انقلاب ملي طي سال1789تاكنون همچنان ادامه داشته است.
گفتني است كه برهه زماني فوق نيز خود به سه دوره به شرح ذيل
قابل تقسيم مي‌باشد:
- دوره اول (طي سال‌هاي1879-1789): تلاش در جهت نيل به آموزش
ابتدايي براي كليه كودكان واجب‌التعليم.
- دوره دوم (طي سال‌هاي 1975-1880): تلاش در
جهت تحقق آموزش پايه و رايگان تا پايان دوره كالج (رده سني16 سال) براي كليه
رده‌هاي سني
- دوره سوم (طي سال‌هاي2003- 1975): تحقق
برنامه‌هاي آموزش پايه و رايگان تا پايان مقطع متوسطه براي90 درصد از دانش‌آموزان
رده‌هاي سني ذي‌ربط و فراهم‌سازي امكان برخورداري از آموزش عالي و كارآموزي حرفه‌اي
مداوم و جاي‌دهي شغلي براي كليه متقاضيان فرصت شغلي
مقاطع آموزش پيش دبستاني، آموزش
ابتدايي و كالجهاي دانشگاهي3 مقطع اصلي آموزشي كشور فرانسه راتشكيل مي‌دهند.اكثريت
شهروندان فرانسوي درمراكز آموزش متوسطه حضور يافته،ديپلم متوسطه دريافت نموده و
برخي ديگر نيز به آموزش فني و حرفه اي روي مي‌آورند.
بالغ بر13ميليون دانش آموز در مدارس كشور فرانسه به تحصيل
مبادرت مي‌نمايند. نظام آموزشي كشور يكپارچه بوده واين در حالي است كه
ساختار حال حاضر آن در خلال دهه هاي60 و70 دستخوش تغييرات تدريجي گرديده است
كه از جمله اين تغييرات مي‌توان به تفكيك مقاطع آموزش ابتدايي ومتوسطه از
يكديگر اشاره نمود.از دهه70 كشور فرانسه از افزايش قابل توجهي در توسعه ورشد نظام
آموزش پيش دبستاني برخوردار گرديده است.در اين اثنا، با توجه به تغييرات آموزشي
كشور، امكان حضوركليه كودكان گروه سني 5-3 سال در كلاسهاي پيش دبستاني فراهم گرديد.
از سال 1967، سن حضور دانش‌آموزان در مدارس مقطع آموزش پايه بين رده‌هاي سني
16-6 سال تعيين گرديده است. كشور فرانسه با برخورداري از تعداد60 هزار مدرسه
ابتدايي، به فراهم سازي تسهيلات آموزشي لازم براي دانش آموزان ، در خلال 5 سال اول
آموزش رسمي‌مبادرت نموده است. در3 سال اول آموزش رسمي، آموزش پايه در حوزه مهارتهاي
پايه (ابتدايي ) ارائه گرديده ودر دو سال باقي مانده دانش آموزان،
آموزش‌هاي لازم را فراگرفته ومدارس ابتدايي را پشت سر مي‌گذارند.مقطع آموزش
متوسطه نيز خود به دو مرحله متوالي تقسيم مي‌گرددكه به نام سيكل يا دوره
نامگذاري شده است. تقريباً كليه كودكان رده‌هاي سني11 تا 15 سال در كالج ها حضور
مي‌يابند. از سال 1975تنها تعداد يك كالج جهت آموزش توانائي‌هاي مختلط
اجتماعي به كليه دانش آموزان صرفنظر از سطح پيشرف تحصيلي آنان وجود
داشته است.پس از گذراندن دوره3 آموزش دانش آموزان به كالج هاي عمومي، فني
ويا فني حرفه اي راه يافته كه آنها را براي آزمونهاي مكاتبه اي كارشناسي
يا مهندسي آماده مي‌نمايد. درمقطع مذكور از دانش آموزان رده سني18 سال ثبت نام بعمل
مي آيد.تصميم گيريهاي آموزشي درخصوص دروس تجديدي، تعيين كلاسهاي
بالاترآموزشي،تغيير رشته تحصيلي با روند گفتگوي ميان مدارس ( معلمان،كادر اجرائي
وپرسنل دستيار)، اولياء و نمايندگي‌هاي دانش آموزي صورت مي‌گيرد. اگرچه معلمان به
ابراز نظرات خود در شوراهاي آموزشي مركب از نمايندگان دانش آموزي ،معلمان
ووالدين- مبادرت مي‌نمايند،با اين وجود والدين از حق تقاضاي ورود دانش آموزان به
مقاطع بالاتر آموزشي و يا تقاضاي تكرار سال تحصيلي گذشته برخوردار مي‌باشند.
دركليه مدارس كشور،مشاوران متخصصي در جهت ارائه خدمات مشاوره به دانش
آموزان،والدين ومعلمان در راستاي برطرف سازي مشكلات آموزشي پيش روي دانش آموزان،در
نظر گرفته شده است .در حال حاضر فرم3 (سال آخر كالج ) نقطه آغازين آموزش كالج
مي‌باشد كه طي آن دانش آموزان در خصوص برخي از موضوعات مورد علاقه خود به
مطالعه پرداخته و به تعيين رشته تحصيلي مبادرت مي‌نمايند.
اكثريت قريب به اتفاق دانش آموزان كشور فرانسه در مدارس
تحت نظارت وزارت آموزش ملي آموزش مي‌بينند. با اين وجود درحدود 100 هزار دانش
آموزان مواجه با معلوليتهاي مختلف جسماني، در مدارس استثنايي و تحت حمايت
وزارت بهداشت و بالغ بر200 هزار دانش آموز در كالجهاي كشاورزي به تحصيل مبادرت
مي‌نمايند. در مجموع بالغ بر300 هزار دانش آموز رده سني بالاي16 سال
تحت دوره‌هاي كار آموزي- قرار گرفته اند.
همگام با نظام آموزشي عادي كشور، كلاسهاي تخصصي تطبيق يافته در
نظر گرفته شده است كه نقطه مشترك و اتكاء آنها مدارس ابتدايي ومتوسطه مي‌باشد. برخي
از برنامه‌هاي آموزشي من جمله برنامه آموزشي(CLIS) نيز به عنوان پلي در جهت
باز گرداندن دانش آموزان به نظام آموزشي و برنامه آموزشي (SEGPA)به منظور ارائه
آموزش‌هاي فني وحرفه اي عمومي به كودكان ونوجواناني كه بنا به علل
روانشناختي،عاطفي يا رفتاري با مشكلاتي در حوزه آموزش مواجه مي‌باشند،
ارائه مي‌گردد.همچنين برنامه‌هاي آموزشي مشابه برنامه‌هاي فوق، در مدارس خاص
در نظر گرفته شده است،كه از آن جمله مي‌توان به مدارس تحت پشتيباني ونظارت وزارت
بهداشت اشاره نمود. هدف ارائه برنامه‌هاي آموزشي فوق ارتقاء توانايي‌هاي با
القوه دانش آموزان مي‌باشد. مدارس تحت نظارت وزارت آموزش ملي ممكن است عمومي‌يا
خصوصي باشند. گفتني است كه مدارس خصوصي بالغ بر 15% از دانش آموزان مقطع آموزش
ابتدايي و20 % از دانش آموزان مدارس مقدماتي متوسطه را تحت پوشش قرار داده اند.
اكثريت مدارس خصوصي كشور در زمره مدارس كاتوليك بوده و با دولت قرارداد
آموزشي منعقد مي نمايند.
