آموزش غير رسمي
آموزش از راه دور
تاريخچه
جمهوري خلق چين بسوي آموزش جهاني در خارج از مرزهاي خود پيش مي
رود در نتيجه آموزش از را ه دور بخش اعظم ساختار آموزشي را تشكيل مي دهد. اين كشور
با جمعيت رو به رشد، افزايش نياز به نيروي كار متخصص با وجود منابع مالي محدود و
جمعيت وسيع و پراكنده با چالش بزرگي در خصوص دستيابي كليه شهروندان چيني به برنامه
هاي آموزش عالي مواجه است.تجربه آموزش از راه دور زمينه هايي را براي كشور چين
فراهم ساخته تا با استفاده از تكنولوژي نوين و پرورش نيروي كار تحصيل كرده از توان
مواجهه با اقتصاد جهاني برخوردار گردد. بزرگترين نظام آموزش از راه دور جهان متعلق
به كشور چين بوده و شهروندان چيني در تلاش جهت دستيابي به توسعه برنامه هاي آموزش
عالي در درون مرزهاي خود مي باشند.تاريخچه آموزش از راه دور در کشور چين به دهة
1930 باز مي گردد كه با تكامل تدريجي فن آوري اطلاعات (IT) و ظهور سيستم اينترنت،
به مرحله اي جديد ارتقاء يافت. قبل از دهة 1950، ابزار آموزش از راه دور (مانند
پرينتر، گيرنده راديو و دستگاه تلويزيون) به عنوان متدي جهت انتقال اطلاعات از معلم
به دانش آموزان جلوه گر شد. ابزاري كه ارتباط ميان معلمين و دانش آموزان را محدود و
ارتباط ميان دانش آموزان را قطع مي کند. در نخستين نسل تكنولوژي اين نوع انتقال
آموزش بصورت تكنولوژي وابسته به زمان اجراء مي گرديد. به عبارت ديگر دانش آموزان
ملزم بودند تنها در زمان مشخص و از قبل برنامه ريزي شده به راديو گوش داده يا
تلويزيون تماشا کنند. تولد دومين نسل تكنولوژي آموزش از راه دور به دهة 1960 باز مي
گردد، كه به صورت قابل توجهي به کاهش شكل وابسته به زمان تكنولوژي نسل اول منجر
گرديد. دستگاه هاي ضبط كنندة ويدئويي حافظه دار و تلويزيون هاي كابلي، وابستگي به
زمان آموزش از راه دور را كاهش داده و محتواي مطالب ضبط شده از قابليت پخش مجدد
برخوردار گرديد. اگر چه اين تكنولوژي نسبت به تکنولوژي نسل اول از برتري هايي
برخوردار بود اما همچنان صورت لازم را حفظ كرد ارتباط ميان دانش آموزان و دانش آموز
و معلم همچنان محدود بود.از دهة 1980، كامپيوترهاي شخصي، آموزش از راه دور را در
دسترس همگان قرار داده و منجر به خلق تكنولوژي كنفرانس ويدئويي دو طرفه گرديد. نسل
سوم تكنولوژي آموزش از راه دور از توان كار بالاتري برخودار گرديد. برقراري ارتباط
ميان دانش آموزي و معلم و دانش آموزاني از طريق پست الكترونيكي BBS و پخش بولتن
الكترونيكي مقدورگرديد. آموزش كامپيوتري با کمک ابزار الكترونيك در دسترس من جمله
ديسك، CD - RAM و اينترنت چهرة تكنولوژي نسل سوم را بيشتر نمايان كرد. با خلق
تكنولوژي نسل چهارم آموزش از راه دور، ارتباطات ميان دانش آموز و معلم و بين دانش
آموزي افزايش يافته، انواع مختلف اطلاعات قابل انتقال افزايش يافته، مراحل ارتباطي
كوتاه شده، ماهيت وابسته به زمان در آموزش از راه دور كاهش يافته و امكان ايجاد
آموزش از راه دور حقيقي فراهم آمد. سيستم آموزشي Network در آموزش از راه دور به
ايجاد چهرة واقعي مدرسه و آموزش خودكار با دانش آموزان محدود منجر گرديد. سيستم
آموزشي فوق مدرسه اي بدون ديوار را جلوه گر مي شود. اين فرم جديد آموزش كه متفاوت
از آموزش تلويزيوني سنتي مي باشد، آموزش فعال دو جانبه را مقدور ساخته، در هر زمان
و مكاني در محيط شبكه كامپيوتري قابل انجام بوده و امكان دسترسي آسان و در عين حال
مؤثر به امكانات آموزشي و توسعة چشمگير توانايي آموزشي را امکان پذير مي سازد. در
عصر صنعتي، آموزش بر سيستم دانش آموز به كلاس استوار بود و اين در حالي است که در
عصر اطلاعات آموزش بر سيستم كلاس به دانش آموز تغيير يافته است. با ارتقاء تدريجي
برنامه هاي پيشرفته آموزش از راه دور، مفاهيم، محتوي، روش ها و ساختار آموزشي به
نحو چشمگيري تغيير يافته و توسعة برنامه هاي آموزش از راه دور، به خلق فرصتهاي
آموزشي متنوع براي تعداد بيشتري از شهروندان چيني منجر گرديد. افزايش تعداد ابزار
كمك آموزشي و اختصاص ابزار كمك آموزشي صوتي به ارتقاء فرهنگ ملي مطابق با نيازهاي
واقعي اقتصادي اجتماعي و توسعة فرهنگي کشور منجر گرديد. دوره هاي آموزش غيررسمي با
استفاده از راديو و تلويزيون از سال 1979 ارائه شده و كميسيون آموزشي كشوربه تعيين
دروس آن مبادرت مي نمايد. دانشگاه راديويي و تلويزيوني ملي چينCRTVU به برگزاري
دوره هاي مختلف آموزشي سه ساله مشتمل بر دروس آموزشي رياضيات، فيزيك، مهندسي
الكترونيك، مديريت، كشاورزي و زبان چيني مبادرت مي نمايد. در حال حاضر43 دانشگاه
تلويزيوني در سطح استاني داير بوده كه با CRTVU همكاري نزديكي دارند.
آموزش از راه دور در کشور چين طي سه مرحله از رشد چشمگيري
برخوردار بوده است:
1 – آموزش بر پاية برقراري ارتباط ميان آموزش و پرورش
2 – آموزش بر پاية برنامه هاي تلويزيوني از دهة 1980
3 – آموزش از راه دور پيشرفته بر پاية اطلاعات و تكنولوژي
اينترنت از دهة 1990
در پايان سال 1994، با حمايت كميتة آموزشي دانشگاه PRC ،
Tsinghua و 9 دانشگاه ديگر کشور، پروژه آزمايشي شبكه تحقيقاتي و آموزشي چين با
عنوان (CERNET) راه اندازي گرديد. گفتني است که شبکه مذکور نخستين شبكه كامپيوتري
عمومي بر پاية TPC/ IP در کشور چين مي باشد. در سال 1996، Wang Dazhong، رئيس
دانشگاه Tsinghua، مسئوليت حمايت از برنامه هاي آموزش از راه دور را بر عهده گرفت.
در سال 1997، دانشگاه Hunan، از طريق همكاري با سيستم ارتباط تلفني Hunan، به تاسيس
نخستين دانشگاه On - Line کشور چين مبادرت نمود، در سال 1998، نيز دانشگاه Tsinghua
به طراحي و اجراي برنامه هاي كليدي آموزش On - Line مبادرت نمود. در سپتامبر سال
1998، دانشگاه Tsinghua، دانشگاه پست و ارتباطات تلفني Beijing، دانشگاه Zhejiang و
دانشگاه Hunan در زمره نخستين گروه مؤسسات پيشگام آموزش از راه دور قرار گرفتند. در
سال 1999، وزارت آموزش به اعلان دستورات توسعة آموزش از راه دور کشور از طريق تشريح
خطوط راهنما، اهداف و وظايف آموزش از راه دور، مبادرت نمود. از جمله مهم ترين مفاد
خطوط راهنماي مذکور جهت پيشرفت برنامه هاي آموزش از راه دور مي توان به «برنامه
ريزي كلي، حركت بر اساس نيازها، گسترش آيين نامه ها و توسعة توانايي ها» اشاره
نمود. در آگوست 1999، دانشگاه Beijing و دانشگاه تلويزيوني مركزي به ليست پيشگامان
آموزش از راه دور کشور اضافه شدند. درسپتامبر1999، لايحه «پروژة پشتيبان شبكة
كامپيوتري تحقيقات و آموزش چين(CERNET) تصويب شده و مطابق برنامه ريزي هاي به عمل
آمده تا دسامبر 2000 به مورد اجرا درآمد. سال 2000، سال جهش در پيشرفت آموزش از راه
دور کشور چين محسوب مي گردد. در ژولاي 2000، وزارت آموزش، به انتشار روشهاي موقت
ادارة Website هاي آموزشي و مدارس On-line و حوزة قدرت وزارتخانه بر روي وب سايتهاي
آموزشي و مدارس اينترنتي مبادرت نمود. در همين اثنا، وزارتخانه مذکور به اعطاي
اجازة نامة رسمي آموزش از راه دور به دانشگاه Tsinghua و 14 دانشگاه ديگر مبادرت
نموده و ليست پيشگامان آموزش از راه دور کشور را به 31 دانشگاه و كالج گسترش داد.
سپس وزارتخانه دستوراتي در جهت حمايت از دانشگاهها و كالج هاي مجري طرح مدارس آموزش
اينترنتي و پيشگامان آموزش از راه دور صادر نمود. در ساية اين دستورات ، 31 دانشگاه
و كالج از استقلال داخلي قابل توجهي در زمينة آموزش از راه دور بهره مند گرديدند.
در سي و يكم ماه ژولاي ، 31 دانشگاه پيشگام آموزش از راه دور به تشکيل مجمعي به نام
«اتحادية آموزش از راه دور پيشرفته آموزش عالي» مبادرت نمودند. مجمع فوق با هدف
ارتقاء ارتباط ميان دانشگاه هاي پيشگام و همكاري بيشتر و تسهيل بهره برداري و توزيع
ابزار آموزشي آموزش از راه دور آغاز به فعاليت نمود. در ماه سپتامبر و اكتبر،
تعدادي از دانشگاههاي پيشگام به اجراي برنامه هاي آموزشي On-line دانشگاهي مبادرت
نمودند. در 31 اكتبر، سياست انتقال چند كاناله ماهواره اي آموزش از راه دور به
اجراء درآمده و امكان برقراري ارتباط همزمان از طريق دهها دستگاه ويدئو و چندين
كانال تلويزيوني فراهم آمد. علاوه بر اين سياست ايجاد دسترسي به سيستم اينترنت،
برقراري ارتباط متقابل دو طرفه، با سرعت بالا از طريق شبکه CERNET مقدور گرديد. عمل
بر پاية اين سياست به تغيير کامل شرايط ارتباط يك طرفه از طريق شبكه تلويزيون
ماهواره اي در چين منجر گرديد. مطابق آخرين نتايج آماري وزارت آموزش، تاكنون، تعداد
31 دانشگاه پيشگام آموزش از راه دور به فراهم سازي موقيعت مناسب آموزشي براي 190
هزار متقاضي مبادرت نموده اند. مدت زمان يك قرن به طول انجاميد تا آموزش از راه دور
دركشورچين شكوفا گردد. دولت نيز به منظور ارتقاء سطح آموزش كشور به سرمايه گذاري بر
روي برنامه هاي آموزشي از راه دور مبادرت نموده و از مزيت تكنولوژي در ارائه آموزش
بهره گرفت. جهت توسعه مناطق روستايي غرب كشور نيزاز آموزش مكاتبه اي سواد آموزي
استفاده گرديد و از آن جاي كه اين روش موفقيت آميز بود در حوزه آموزش عالي و آموزش
بزرگسالان نيزمورد استفاده قرار گرفت. اگر چه طي چندين سال اين كشور دستخوش تحولات
فرهنگي وسياسي شد اما آموزش مكاتبه اي به تجهيزات راديويي، تلويزيوني، شبكه هاي
ماهواره اي مجهز شده و كشور چين در زمره نخستين كشورهايي است كه از راديو و
تلويزيون جهت نيل به اهداف آموزشي خود استفاده نموده و به عنوان بزرگترين كشور
ارائه دهنده اين نوع آموزش مطرح مي باشد. به طور كلي مي توان تاريخچه آموزش از راه
دور كشور چين را به چهار مرحله اصلي به شرح ذيل تقسيم نمود:
مرحله نخست طي سال هاي 1949-1914
از اوايل قرن بيستم آموزش مكاتبه اي سواد آموزي توسط يك موسسه
انتشاراتي آغاز شده و نخستين فرهنگ لغت، كتب درسي و علمي براي خوانندگان انتشار
يافت. اين تشكل مردمي و كار آمد راهي جهت فعاليت دانشكده هاي مكاتبه اي و ارائه
برنامه هاي آموزش از راه دور به همگان مهيا ساخت. طي سال هاي مذكور اين نوع آموزش
با اهداف سياسي و اجتماعي دنبال شد.
مرحله دوم طي سال هاي1966- 1949
بازده زياد و كاربرد گسترده آموزش از راه دور طي سال هاي مذكور
موجب استفاده ابزاري از آن جهت توسعه اقتصادي و نوسازي جامعه و درعين حال ارتقاء
سطح فرهنگ افراد جامعه گرديد. طي سال 1951 اساتيد دانشگاه ها به آغاز فعاليت خود در
دانشگاه هاي دولتي كشور و در رابطه با رشته هاي مكاتبه اي مبادرت نمودند. طي سال
1953، ايستگاه راديويي شانگ هاي به ارائه برنامه هاي آموزشي ويژه كارگران و
كشاورزان مبادرت نمود. طي سال 1957 اين مركز رسماً به عنوان دانشكده راديويي شانگ
هاي معرفي گرديد.اين تلاش ها شروعي جهت فعاليت ايستگاه هاي راديويي ديگر بود تا به
اجراي برنامه هاي آموزشي در سراسر جمهوري چين مبادرت نمايند. بزودي مناطق مختلف
آموزش مكاتبه اي را در مؤسسات محلي خود توسعه داده و نظام آموزشي مناطق روستايي غرب
كشور نيز تحت پوشش قرار گرفت. با گذر زمان به علت موفقيت آميز بودن اين نوع آموزش و
بنا به درخواست كميته مركزي برنامه هاي آموزشي راديويي در كليه استان ها كشور
متداول گرديد. درضمن با شروع كار تلويزيون در اواخر دهه 1950 رسانه جديد ديگري جهت
انتقال برنامه هاي آموزشي در دسترس همگان قرارگرفت. نخستين برنامه آموزشي تلويزيوني
طي سال 1959 طرح ريزي شد. اگر چه ادعا مي شود دانشگاه آزاد بريتانيا به انجام
نخستين تلاش ها در اجرا ي آموزش از راه دور مبادرت نمود. اما دانشگاه آموزش
تلويزيوني چين در مارس 1960، 10 سال پيش از دانشگاه آزاد انگلستان (BOU) افتتاح
گرديد. در برآوردن نياز هاي آموزشي بزرگسالان، دانشگاه هاي ديگر كشور نيز به ارائه
برنامه هاي آموزشي تلويزيوني در استان هاي بزرگ چين نظير شانگ هاي، شن يانگ، چانگ
جون، هاربين و گوانگ مبادرت نمودند دروس آموزشي راديو و تلويزيونيTVU بر دروس شيمي،
فيزيك، رياضي، زبان هاي چيني وانگليسي مشتمل مي گردد. بين سال هاي 1960 تا 1966 بيش
از 8000 دانش جو از TVU فارغ التحصيل شده و بيش از 50000 دانشجو در يكي ازاين رشته
ها به تحصيل پرداختند. قبل از انحلال اين نوع دانشگاه طي در سال 1965، بيش از 10
هزار دانشجو فارغ التحصيل شدند كه اين رقم با تعداد فارغ التحصيلان دانشگاه هاي
آموزش بزرگسالان پكن در همان سال برابر بود. گفتني است كه موفقيت طرح ارائه آموزشي
راديو و تلويزيونيTVU شش سال به طول انجاميده و طي انقلاب فرهنگي چين منحل گرديد.
مرحله سوم طي سال هاي 1994 - 1979
هنگامي كه موج انقلاب فرهنگي در كشور فروكش نمود، دوره
تجديدحيات در چين آغاز شد. ويژگي مرحله سوم تلاش اين كشور جهت متمركز نمودن و توسعه
نظام آموزش عالي و آموزش بزرگسالان مي بود كه تقريباً از يك دهه قبل آغاز شده بود.
در اوايل سال1978، كميته اي متشكل از نمايندگان وزارتخانه هاي مختلف من جمله
وزارتخانه آموزش، صدا وسيما، ادارات، دارايي، اقتصاد، پست وتلگراف، كميته ملي
برنامه ريزي، اتحاديه هاي كارگري و كميته مركزي جوانان چين آغاز به فعاليت نمود.
اين كميته به جهت گزارش براي وزارت كشور مبادرت نموده و طي همان سال دانشگاه
تلويزيوني _ راديويي مركزي CRTVU)) و 28 دانشگاه تلويزيوني استاني و شهري تاسيس
گرديد.CRTVU در فوريه سال 1979 راه اندازي شده و در همان سال به پذيرش دانشجو
مبادرت نمود. برنامه هاي آموزشي رشته هاي مختلف CRTVU توسط كميسيون آموزشي دولت
تعيين شده و 600 نفر جهت انجام خدمات فني، آموزشي و اجرايي آن استخدام گرديد. اين
مركز توليد كننده برنامه هاي آموزشي بوده و در استان هاي كوچك براي داوطلبان آزمون
سراسري برگزار مي نمود. همچنين به نظارت بر اجراي برنامه ها در دانشگاه هاي
تلويزيوني استان ها (RTVU ) مبادرت نموده و در امور دانشگاهي با تعدادي از مراكز
آموزش عالي شهرستاني هم كاري مي نمود. نخستين گروه از دانشجويان اين نظام آموزشي طي
سال 1982 فارغ التحصيل شده و طي سال 1983 تعداد دانشجويان آن بر 3/44 درصد بالغ
گرديد. طي سال 1994دانشگاه ملي راديو تلويزيوني چينCRTVU با 850000 دانشجو بزرگترين
نظام آموزشي از راه دور جهان بوه شمار آمده همگام با رشد تكنولوژي اين نوع آموزش
توسعه يافت. پس ازچند سال تلويزيون هاي ماهواره اي آغاز به فعاليت نموده و طي سال
1986، CRTVU به ارائه نخستين دروس خود از اين طريق مبادرت نمود. تا سال 1991 پخش
برنامه هاي زميني و ماهواره اي به 5000 ساعت در سال و تعداد دانشگاه هاي مجهز به
اين سيستم بر44 مركز بالغ گرديد. طي1997 درهر100 منطقه92 ايستگاه تلويزيوني فعال
بوده ودر همان اثنا تعداد33 ايستگاه ماهواره اي تاسيس گرديد. و برنامه هاي آموزشي
ازطريق اين ماهواره ها در سرتاسر كشور چين پخش شده و بينندگان از طريق تلويزيون هاي
كابلي يا ايستگاه هاي محلي به دريافت اين برنامه ها نائل آمدند. در حال حاضرچين
از75 ميليون مشترك تلويزيون كابلي و سه شبكه تلويزيون ماهواره اي باند-C آموزشي
برخوردار مي باشد.
مرحله چهارم از سال 1994 تا حال حاضر
طي سال 1988 هنگاميكه نظام آموزشي تلويزيوني متداول گرديد، طرح
آموزشي آن توسط وزارت آموزش درچهاردانشگاه متصل به شبكه به اجرا درآمد. دراين
دانشگاه ها برنامه هاي آموزشي از طريق شبكه كامپيوتري CETV (تلويزيون ماهواره اي) و
CERNET (شبكه تحقيقاتي و آموزش چين) ارائه مي گرديد.
طي مدت زمان كوتاهي كشورچين به اهميت اصلاح نظام آموزشي در قرن
بيست ويكم پي برده و طي سال 1994 هدف اصلي دولت آموزش از راه دور از طريق اينترنت
بود. جهت فراهم نمودن ساختار اينترنتي، دولت به سرمايه گذاري بر روي نظام آموزشي و
شبكه تحقيقاتي(ERNET ) مبادرت نمود. در اين راستا به مبلغ 10ميليون يوان جهت
نوساماني و اصلاح نظام آموزشي اختصاص يافت كه خود آغازي جهت انتقال سريع آموزش از
راه دور در سراسر كشوربه شمار مي آمد. طرح شبكه تحقيقاتي و آموزشيCERNET توسط دولت
چين به اجرا در آمده و مستقيماً بوسيله كميسيون آموزشي اداره گرديده است.طرح مذكور
محور اصلي ارتباط ميان دانشگاه ها، مؤسسات عالي، مراكز آموزش متوسطه، مدارس
مقدماتي، مدارس ابتدايي و مراكز آموزشي و تحقيقاتي بود. تا اواسط سال 1998 تعداد
كاربران اينترنت بر 9/8 ميليون نفر بالغ گرديد و انتظار مي رود تا سال 2003 به بيست
ميليون نفر افزايش يابد. همچنين شبكه تلويزيوني آموزش (CETV ) به اصلاح تكنولوژيك
مبادرت نموده. ماهواره هايCETV از چندين كانال ديجيتالي ( هشت كانال VBI-IP و هشت
كانال IP ) برخوردار بودند. وزارت آموزش به سرمايه گذاري 43 ميليون دلاري بر روي
طرح هاي آموزش از راه دور تا تشكيل دوره هاي تربيت معلم ، كارشناسي، كارشناسي ارشد
و دكتري در مناطق غربي كشور مبادرت نمود. گفتني است كه اين منطقه 56 درصد از خاك
چين را تشكيل داده و از 285 ميليون نفر ( 23 درصد از كل جمعيت كشور) برخوردار مي
باشد. از هشتاد ميليون شهروند فقير چيني بالغ بر 90 درصد در اين منطقه زندگي مي
كنند. بعلت اهميت اين منطقه و تقويت نظام آموزشي كشور دولت قصد دارد تا سال 2010
نظام پيشرفته آموزشي از راه دور را در اين مناطق رواج دهد.
آموزش از راه دور پيشرفته
آموزش از راه دور در کشور چين طي دهة 1950 آغاز گرديد. و تا
پايان دهه 1970 كالج ها و دانشگاههاي راديويي و تلويزيوني در كشور راه اندازي شده و
آموزش از طريق شبكة ماهواره طي دهة 1980 شكل گرفت. با گسترش تكنولوژي اطلاعات طي
دهة 1990، تكنولوژي كامپيوتر Multimedia و شبكة كامپيوتري در آموزش از راه دور مورد
استفاده قرار گرفته و با آموزش ماهواره اي ادغام شد كه به توسعه سريعتر آموزش از
راه دور منجر گرديده است. دانشگاههاي راديويي و تلويزيوني نخستين دانشگاههاي آموزش
از راه دور محسوب مي گردند كه از تكنولوژي ارتباط الكترونيكي استفاده مي نمايند.
وظايف اصلي دانشگاه هاي فوق ارائه دوره هاي آموزشي بدون مدرک تحصيلي و تدارک برنامه
هاي آموزش فني حرفه اي، آموزش ضمن خدمت و آموزش مداوم مي باشد. در حال حاضر سيستم
آموزش راديويي و تلويزيوني CRTVU در 44 دانشگاه راديويي و تلويزيوني استاني، 831
دانشگاه راديويي و تلويزيوني شهري و 1699 شعبه راه اندازي گرديده است. با توجه به
آمار سال 1997، تعداد كل فارغ التحصيلان كالج هاي راديويي و تلويزيوني بر 2313800
نفر و تعداد كل افراد ثبت نامي بر بيش از 700 هزار بالغ مي گردد. تعداد كل فارغ
التحصيلان مدارس متوسطه تخصصي به بيش از 100000 نفر و تعداد افراد ثبت نامي به بيش
400 هزار نفر بالغ گرديده است. تعداد كل فارغ التحصيلان انواع آموزش بدون مدرک
تحصيلي نيز به بيش از 30 ميليون نفر بالغ مي گردد. طرح عملي تقويت آموزش مقارن با
قرن بيست و يكم توسط مجلس ملي و در ارتباط با آموزش از راه دور مدرن به عنوان پروژة
كليدي سال 1999 به مورد اجرا درآمد. هدف پروژه فوق، اجراي اولية شبكة آموزش از راه
دور مدرن جهت طراحي سري رشته هاي اصلي و اتخاذ روش اداري آموزشي مناسب در حوزه
آموزش از راه دور مدرن چين بود. طي سالهاي اخير همچنين شبكة تحقيقات و آموزش، بهره
گيري از شبكة ارتباط تلفني كشور و شبكة تلويزيوني كابلي، را مورد تاکيد قرار داده
است. از جمله وظايف اصلي شبکه فوق مي توان به توسعة آموزش مداوم و فراهم سازي منابع
آموزش مدرسه اي و خودآموزي دانش آموزان، بهبود آموزش در نواحي فقيرنشين، فراهم سازي
امکانات آموزش عالي براي عامه مردم و ارتقاء سطح ادبيات عمومي اشاره نمود. اتخاذ
تصميماتي در جهت تقويت اصلاحات آموزشي و تقويت ساختار آموزش از نظر كيفيت كلي توسط
مجلس ملي و كميتة مركزي حزب كمونيست خاطر نشان مي سازد كه دولت از ساختار آموزش از
راه دور مدرن و شبكة تحقيقات و آموزش ماهواره اي و تقويت ساختار آموزش بر اساس
سيستم عملي و شبكه هاي ناحيه اي و دانشگاهي حمايت نموده و به فراهم سازي فرصتهاي
آموزش از راه دور مدرن براي عامه مردم و ارائه برنامه هاي و آموزشي مناسب با نياز
نواحي روستايي و دور افتاده مبادرت مي نمايد. طي سالهاي اخير همچنين در جهت اتخاذ
روشهاي آموزش از راه دور خاص و هر چه بهتر نمودن سيستم آموزش از راه دور مدرن،
دانشگاه Tsingua، دانشگاه ارتباط تلفني و پست Beijing، دانشگاه Zhejiang و دانشگاه
Hunan تاسيس گرديد.
سياستهاي آموزشي
آموزش در كشوري به وسعت چين كه بيشترين جمعيت دنيا را در خود
جاي داده همواره با مشكلاتي مواجه بوده است .تا يك دهه قبل، از دستيابي به برنامه
هاي آموزش همگاني همواره به عنوان هدفي دست نيافتني ياد مي گرديده است، چراكه براي
ميليونها شهروند چيني ساكن مناطق دور دست، كوهستاني و محروم ،حتي باوجود فراهم بودن
مدرسه ،تأمين معلمين واجد شرايط امكان ناپذير است.
اين در حاليست كه امروزه با دسترسي به امكانات تكنولوژيكي ،
دولت چين به اين هدف نايل آمده است .به عبارت ديگر آموزش از طريق اينترنت ،به عنوان
ابزار كار آموزش مد نظر قرار گرفته است .در اين راستا و در جهت به خدمت گيري شبكه
اينترنت درحوزه آموزش ازراه دور ، دولت چين به سرمايه گذاري در جهت راه اندازي شبكه
تحقيق و آموزش چين با عنوان ( CERNET )كه يكي از چهار شبكه
ملي كامپيوتري مورد تاييد شوراي دولتي است، مبادرت نموده است .درحال حاضر
CERNET ، از36 بايت ظرفيت برخوردار بوده وبه 700 دانشگاه و مركز تحقيقي در70
شهر كشورمتصل مي باشد.اين شبكه درسراسركشور از200 هزار ( Server
) و3 ميليون ترمينال برخوردار مي باشد.
تاپايان سال 2002 اغلب استان ها و شهرهاي چين براي اتصال به
CERNET به شبكه انتقال سرعت بالا پيوستند .درهمين حال شبكه تلوزيوني آموزشي
چين ( CETV ) به نوآوري فني مبادرت نموده است .اميد مي رود
تاپايان اكتبرسال 2003 اين نوآوري يه اتمام برسد ،دراين صورت انتقال ماهواره اي
ديجيتال CETV ، از دهها كانال ديجيتالي مشتمل بر 8 كانال
CETV و 8 كانال CETV كه مستقيماً به شبكه اينترنت
متصل مي باشند ، صورت خواهد گرفت. بدين ترتيب دولت چين به اجراي طرح آموزش از راه
دور چند منظوره از طريق انتقال ماهواره اي CETV و
CERNET مبادرت مي نمايد .
دولت مركزي چين جهت راه اندازي اين سيستم آموزشي بالغ بر10
ميليارد يوان ( معادل 2/1 ميليارد دلار آمريكا (سرمايه گذاري كرده است .باتوجه به
آنكه چين كشوري درحال توسعه بوده و منابع آموزشي آن ، نيازهاي آموزشي اين كشور
پهناور رابرآورده نمي سازد ، سيستم مذكور مناسب ترين روش آموزشي بوده و محدوديتهاي
زماني و مكاني را در مي نوردد . درحال حاضر به واسطه عدم كفايت منابع آموزشي و وجود
محدوديتهاي زماني و مكاني ، بالغ برچند ميليون فارغ التحصيل مدارس تكميلي متوسطه از
حضور در دانشگاه ها و مراكز آموزش عالي كشور محروم مانده و بالغ بر30 ميليون بيسواد
بزرگسال در كشور وجود دارد. در سپتامبر 1998وزارت آموزش چين ، نخستين آموزش دا نشگا
هي از راه دور را تجربه نموده و به انتخاب 4 د انشگاه ( Human
Univ. و
Zhejlang Univ. و
Beijing Univ و
T sin ghua Univ )جهت اجراي برنامه هاي آموزش از راه دور
از طريق شبكه كامپيوتري مبادرت نمود. در آوريل سال2000 دانشگاه پكن نيز به دانشگاه
هاي فوق پيوست . دانشگاه شينگ هوا ( T sing Hua ) از 1740
دانشجوي دوره كارشناسي ارشد رشته هاي مديريت تجارت،تكنولوژي كامپيوتر و حقوق مدني و
تجاري ثبت نام نموده و به ارائه برنامه هاي آموزشي خود از طريق شبكه اينترنت به
دانشجويان خود در20 استان و شهر مبادرت مي نمايد.دانشگاه جه جيانگ (
Zhejlang ) نيز از 3000 د انشجوي دوره كارشناسي و 420 دانشجوي دوره كارشناسي
ارشد رشته هاي كامپيوتر ،ادبيات ا نگليسي و مديريت تجاري ثبت نام نموده است
.دانشگاه هونان ( Human )نيز به پذيرش3500 دانشجوي اينترنتي
در رشته هاي كامپيوتر و ادبيات انگليسي مبادرت نموده است. در سطوح پائين تر آموزشي
نيز تعداد 800 هزار دستگاه كامپيوتر در 70 هزار مدرسه ابتدايي و متوسطه نصب گرديده
و بيش از 10 ميليون دانش آموز به فراگيري شيوه كار كرد با كامپيوتر نائل آمده اند.
تاپايان سال1999،تعدادكاربران شبكه اينترنت در كشور چين بر9/8 ميليون نفر، تا پايان
سال 2000 ، بر10ميليون نفر و تا سال 2003 بر 20 ميليون نفر بالغ مي گردد.وزارت
آموزش به منظور الحاق مناطق دور دست غرب كشور به مناطق توسعه يافته،80 ميليون يوان
(معادل 6 /9 ميليون دلار) جهت اجراي پروژه آموزش از راه دور اختصاص داده است.علاوه
بر اين دولت مركزي جهت سرعت بخشي به گسترش آموزش پايه در مناطق مذكور، به اختصاص
بودجه اي معادل4/2 ميليارد يوان ( برابر با 289 ميليون دلار )مبادرت نموده است.با
وجوديكه برخي كارشناسان ابزار نگراني مي كنند كه آموزش از راه دور به كاهش ارتباطات
فردي و متاثر سازي پرورش اخلاقي و رفتار اجتماعي منجر مي گردد ، با اين حال دولت
چين مصمم به توجه بر برنامه هاي آموزش از راه دور به عنوان جزء اصلي برنامه هاي
آموزشي خود طي قرن 21 مي باشد.
ضرورت آموزشي
اگرچه آموزش از راه دور چين به مدت صد سال و در اشكال مختلف
وجود داشته است، تلاش هاي جديدي در جهت انتقال آموزش به كليه شهروندان با استفاده
از فن آوري كامپيوتر و اينترنت تاثير زيادي بركشور و مردم گذارده است. بسياري از
اين تاثيرات با اهداف دولت مركزي مناسبت داشته و تاثير ناخواسته اي بر ثبات و آينده
كشور گذارده است. استفاده از فن آوري ارزان قيمت، دسترسي به حجم گسترده اي از
اطلاعات، انتقال شبكه هاي بدون سيم كشي به بخش هاي دور افتاده از مزاياي اين نوع
آموزش براي كشور چين بعنوان كشوري در حال توسعه مي باشد. گفتني است كه كاربرد شبكه
هاي اينترنتي نظام آموزشي راديو – تلويزيوني چينR TVU را نيز تحت پوشش قرار مي دهد.
از آنجاييكه وجود افراد تحصيل كرده در پر جمعيت ترين كشور جهان
ضروريست. از اين روي كشور چين مي تواند با بكارگيري اين نوع آموزش، نيروي كار تحصيل
كرده و متخصص و اقتصاد رو به رشد يه قدرتمندترين اقتصاد جهان تبديل گردد. اين كشور
همچنين مي تواند سرمايه هاي خارجي زيادي را جذب نموده و به واردات فن آوري اطلاعات
نياز كمتري داشته باشد. از سوي ديگر به واسطه مديريت دقيق سرمايه گذاري هاي خارجي
افزايش مي يابد. علاوه بر اين برنامه هاي آموزش از راه دور موجب افزايش توليد و
ايجاد انگيزه در بهره گيري از بازارهاي آزاد مي گردد. در حالي كه با افزايش توليد،
كارفرمايان داخلي از سود بيشتري برخوردار مي گردند، اما با وجود نيروي كار بيسواد و
كاهش كارايي و توليد كم، اين فرصت از ميان مي رود. علاوه بر محرك هاي كارفرمايان
داخلي كه از نظام آموزش از راه دور سود ميجويند كارگران نيز مي توانند در توسعه
كشور سهيم باشند. اقتصاد پويا نتيجه گستردگي رقابت در مناطق مختلف كشور مي باشد كه
به فراهم سازي فرصت بيشتري جهت ورود شركت هاي خارجي به نواحي و مناطق توسعه نيافته
كشور منجر مي گردد.مقامات مركزي چين معتقدند از عملكرد موفق آموزش از راه دور در
كشور و استفاده از اينترنت به عنوان ابزار انتقال اين آموزش سوء استفاده هايي مي
گردد. در كشور پهناوري نظير چين جهت هماهنگي و برقراري ارتباط از راه دور با
الگوهاي آموزش از طريق اينترنت نياز به سرمايه گذاري هنگفتي براي نگهداري، پشتيباني
و تجهيز آن مي باشد. در مناطق دور افتاده كه نياز مبرمي به شبكه اينترنت دارند
مشكلات نگهداري و تهيه تجهيزات آن وجود داشته و تعداد پرسنل ماهر در جهت نگهداري
وانجام تعميرات اساسي بسيار اندك است. حمايت مالي دولت از اين سيستم واگذاري امتياز
انتقال تجهيزات آموزشي به مناطق دور افتاده به سازمان هاي سرمايه گذار بين المللي
نظير بانك جهاني مي باشد. لزوم استفاده از اينترنت بعنوان بخشي از نظام آموزش از
راه دور، دسترسي سريع به اطلاعات است. اخيرا دولت چين قصد دارد خدمات اينترنتي را
نظارت نمايد اما به علت وجود شبكه هاي مختلف در مناطق وسيع، كنترل و محدود سازي
انواع ايدئولوژي هاي سياسي نهفته در اين اطلاعات كه در دسترس ميليون ها نفر قرار مي
گيرد بسيار دشوار مي باشد. علت عدم موفقيت چين در فرآيند نظارت، اطلاعات پراكنده
شبكه ها و هزينه اندك دسترسي به اينترنت است. دولت مي داند كه كشمكش هاي ايجاد
خواهد شد اما تاثير اين كشمكش ها بر افكار مردم هنوز شناخته شده نيست و اهميت اين
مساله همچنان باقي است كه آيا دسترسي مردم به فن آوري و اينترنت در سطح وسيع
عاقلانه است يا خير.
عليرغم ضرورت هايي كه مقامات مركزي در كنترل اطلاعات احساس مي
كنند بزودي اين كشور با بحران افزايش انتظارات مردم مواجه خواهد شد. مردم هر چه
بيشتر در خصوص شيوه زندگي، فرصتها و مزاياي مردم كشورهاي ديگر اطلاع يافته و
انتظارات آن ها جهت نيل به استانداردهاي زندگي افزايش خواهد يافت. اگر بعلت عدم
اطلاع رساني سريع به مناطق توسعه نيافته، ساكنان روستاهاي چين با رضايت بر روي زمين
هاي خود فعاليت مي نمايند و اگر آموزش از راه دور پرده بي خبري را از جلوي چشمان
اين جمعيت فراموش شده بردارد آيا باز هم اين رضايت و خوشبيني ادامه خواهد يافت.
هنگامي كه كشاورزان خواستار تغيير و تحول در زندگي خود شوند مقامات مركزي احساس خطر
خواهند كرد. از اين افراد انتظار مي رود توانايي استفاده از آموزش ارائه شده را
داشته باشند. در پايان دولت چين با چالش روبروست كه نتيجه برنامه هاي موثر آموزش از
راه دور مي باشد زيرا كشاورزان خواهان تغيير وتحول در كشاورزي سنتي مي باشند. اگر
چه زندگي به اين شيوه در طول قرن ها در فرهنگ مردم ريشه دوانده اما افراد با سواد
مي خواهند از طرق ديگر نيز امرار معاش كنند و اين مسئله موجب مهاجرت گسترده به
آندسته از نواحي كشور مي گردد كه كار و امكانات زندگي در آنجا فراهم است. جايگزيني
كشاورزان قبلي با كارگران با سواد كنوني آسيب چشمگيري به زير بناي اقتصادي شهر هاي
بزرگ وارد مي سازد. با اعمال محدوديت هاي بيشتر در خصوص مهاجرت افراد اين مسئله
همچنان بر جامعه تاثير منفي و غير منتظره اي خواهد گذاشت.
دانشگاه راديويي- تلويزيوني مركزي چين (CCRTVU)
تاريخچه
طي سال 1978 كميته اي جهت راه اندازي شبكه راديو / تلويزيوني
دانشگاه ها تشكيل گرديد. اين كميته تحت نظارت وزارت آموزش فعاليت نموده و اعضاي آن
نمايندگاني از ادارات وسازمان هاي آموزش وپرورش، صدا وسيما، وزارت دارايي و پست
وتلگراف بودند. طي سال 1979 دانشگاه راديو و تلويزيوني مركزي چين (CCRTVU) با 28
دانشگاه راديو – تلويزيوني استانيPRTVU تاسيس گرديد. ماموريت اين دانشگاه پرورش
نيروي انساني جهت تحقق بخشيدن به اهداف حكومت سوسياليستي و ارتقاء سطح علمي و
فرهنگي كشور بود. از سال 1963 سيستم آموزش راديو - تلويزيونيRTVU تحت نظارت آموزش
بزرگسالان در كميسيون آموزشي كشور قرار گرفت. مدارس تخصصي متوسطه راديو -
تلويزيونيCRTVSSS بخشي از دانشگاه ملي راديو - تلويزيونيCCRTVU است كه به ارائه
برنامه هاي آموزشي مقطع متوسطه مبادرت مي نمايد.CRTVSSS تحت نظارت بخش فني وحرفه اي
كميسيون آموزشي كشور قرار دارد. هر RTVU در قالب پنج نظام سازماني فعاليت مي نمايد
و اين در حالي است كه هيچ گونه رابطه سياسي، اداري، مالي يا خصوصي ميان اين پنج سطح
وجود ندارد.
در نخستين سطح دانشگاه راديو – تلويزيوني چينCRTVU نيز تحت
نظارت مستقيم كميسيون ملي آموزشي قرار دارد و اين در حالي است كه در دومين سطح تحت
نظارت كميسيون آموزشي استاني قرار دارد. اين دانشگاه در سومين سطح توسط مقامات محلي
حمايت مي شده و در چهارمين سطح تحت نظارت مناطق شهري و مراكز آموزشي روستايي و
صنعتي قرار دارند.سرمايه گذاري دولت مركزي براي ايجاد نظام آموزش راديو – تلويزيوني
معادل 50 ميليون دلار است. علاوه بر اين طي سال 1983 دولت جهت خريد لوازم و تجهيزات
توليدي از بانك جهاني 45 ميليون دلار وام تقاضا نمود. بودجه نظام آموزش راديو –
تلويزيوني چين RTVU از چندين منبع تامين مي گردد كه از آن جمله مي توان به كميسيون
آموزشي كشور، تلويزيون مركزي چين، تلويزيون آموزشي چين (CETV ) و وزارت پست و
مخابرات (MPT) اشاره نمود. علاوه بر اين شبكه تلويزيون آموزشي چينCETV عهده دار
مسئوليت پرداخت هزينه پخش برنامه ها و وزارت پست و مخابراتMPT مسئوليت پرداخت هزينه
صد ها ايستگاه تقويت كننده و ماهواره هاي ارتباطي مي باشند از سوي ديگر مقامات
استاني بودجه دانشگاه هاي راديو و تلويزيوني استاني PRTVU را تامين نموده و مقامات
شهري نيز به پرداخت هزينه شعب مختلف مدارس مبادرت مي نمايند اين در حالي است كه
هزينه مراكز آموزشي وابسته به شركت هاي خصوصي و صنعتي توسط خود مؤسسات تامين مي
گردد. بودجه دولت به تناسب كادر آموزشي و تعداد حمايت كنندگان برنامه هاي آموزش
راديو - تلويزيونيRTVU و نه بر اساس تعداد دانشجوياني كه ثبت نامي اختصاصي مي يابد.
بخشي از درآمد دانشگاه ها كه از محل شهريه دانشجويان تامين اعتبار مي گردد جهت
پرداخت حقوق اساتيد مورد استفاده قرار مي گيرد. كارگران در دوره هاي نيمه وقت و
دانشجويان در دوره هاي تمام وقت برنامه هاي آموزش راديو - تلويزيونيRTVU حضور مي
يابند. لازم به ذكر است كه 70 درصد از كل دانشجويان از طبقه كارگر مي باشند. با اين
حال طي سال هاي اخير اين تعداد كاهش يافته است. طبق آمارهاي به دست آمده طي سال
1991 تعداد دانشجويان دختر و پسر 28% و 72% و ميانگين سني آن ها بر 24 سال بالغ مي
گردد. داوطلبان جهت ورود به دانشگاه ملزم به پذيرش در آزمون ورودي بزرگسالان ويا
آزمون ورودي سراسري دانشكده ها يا دانشگاه هاي عادي مي باشند.اين در حالي است كه
دانشجوياني كه به كسب حداقل نمره لازم نائل آيند، در مراكز آموزش راديو -
تلويزيونيRTVU پذيرفته مي شوند كه مدت دوره دو تا سه سال تحصيل در مؤسسات و دانشكده
هاي فني وحرفه اي است. بالغ بر 400 پرسنل در دانشگاه ملي راديو – تلويزيوني
چينCCRTVU مشغول به فعاليت مي باشند كه 140 نفر از آنان به اساتيد و 200 نفر به
متخصصين و تكنسين ها تعلق دارد. هم چنين 1000 پروفسور، متخصص و دانشمند از دانشگاه
ها و مراكز تحقيقاتي داخل و خارج از كشور دعوت شده تا دروس مورد نظر خود را ارائه
نمايند.به طور كلي مي توان گفت كه نظام آموزش راديو – تلويزيوني RTVU، از 54000
پرسنل با 25000 نفر در بخش آموزش تمام وقت برخوردار مي باشد. علاوه بر اين 19000
مدرس نيمه وقت نيز مشغول به فعاليت مي باشند.تا قبل از سال 1986، كليه برنامه هاي
آموزش راديو - تلويزيونيRTVU يكسان بود و توسط دانشگاه راديو - تلويزيوني چينCRTVU
فراهم شده و وزارت آموزش تاييد آن مبادرت مي نمود. تا اينكه طي سال 1986 جهت توسعه
اقتصادي و اجتماعي سياست تمركز زدايي به اجرا در آمد. بدينوسيله به دانشگاه هاي
محلي (RTVUS) فرصت داده شد تا در ارائه دروس مربوط به نيازهاي جامعه و توسعه اقتصاد
محلي به صورت مستقل عمل نمايند. در حال حاضر 60% دروس توسط دانشگاه ملي راديو –
تلويزيوني CRTVU و 40% توسط دانشگاه هاي راديو – تلويزيوني RTVU ارائه مي گردد.لازم
به ذكر است كه برنامه هاي آموزش دانشگاه هاي راديو - تلويزيونيRTVU براساس ارزيابي
نيازهاي جامعه و توسط كميسيون آموزشي، كميسيون طرح هاي اقتصادي، سازمان نيروي كار و
ديگر سازمان هاي مربوطه طراحي مي گردد. RTVU بر اساس ارزيابي نيازها در سطح استاني
و مركزي قوانيني را جهت تصويب به كميسيون آموزشي تسليم مي نمايد. هدف برنامه هاي
دانشگاهي پرورش نيروي كار واجد شرايط و هدف برنامه هاي غير دانشگاهي پرورش، اصلاح و
به روز نمودن مهارت كارگران طي دوره هاي آموزشي كوتاه مدت مي باشد. در رشته هاي
مهندسي و تكنولوژي برنامه هاي آموزشي سه ساله تمام وقت و در رشته هاي علوم اجتماعي
و علوم انساني برنامه هاي آموزشي دو ساله تمام وقت ارائه مي گردد. انتظار مي رود
دانشجويان دوره پاره وقت به اتمام اين برنامه ها ظرف مدت سه تا شش سال نائل آيند.
ارزش مدرك فارغ التحصيلان اين دو دوره يكسان است اما انتقال گواهينامه دانشگاه
راديو - تلويزيونيRTVU و ساير مراكز آموزش عالي رسمي و غيررسمي و دانشگاه هاي ديگر
چين امكان پذير نيست.
ساختار و عملكرد
دانشگاه راديويي، تلويزيوني مركزي چين (CCRTVU) مؤسسة آموزشي از
راه دور گسترده اي است كه تحت نظارت مستقيم وزارت آموزش چين قرار داشته و به ارائه
رشته هاي آموزشي متعددي به کمک ابزار آموزشي راديو، تلويزيون، چاپ و وسايل شنيداري،
ديداري و شبكه هاي كامپيوتري مبادرت مي نمايد. در فورية سال 1978، تدارک مقدمات جهت
تأسيس اين گونه مؤسسات آغاز شده و در فوريه سال 1979 مراسم افتتاح به عمل آمد.
دانشگاه راديويي، تلويزيوني مرکزي چين CCRTVU خود بر گروه هاي آموزشي اعم از گروه
آموزش زبان چيني، گروه آموزشي ادبيات و حقوق، گروه آموزشي مديريت، گروه آموزشي
تكنولوژي، گروه آموزشي شيمي، گروه آموزشي پزشكي و كشاورزي، گروه آموزشي تربيت معلم،
گروه آموزشي رشته هاي پايه و زبان هاي خارجي، گروه آموزشي مديريت آموزشي، كالج
آموزش مداوم و دفاتر اجرايي، مؤسسه تحقيقات آموزش از راه دور، كتابخانه و مركز
اطلاعات خبرگزاري، مركز توليد وسايل شنيداري و ديداري، مجلة آموزش دانشگاه
تلويزيوني چين، كالج معلمان تلويزيوني چين، مدرسة متوسطه فني و حرفه اي راديو و
تلويزيوني مركزي و مدرسه راديو و تلويزيوني Liaoyuan چين مشتمل مي گردد. در حال
حاضر CCRTVU ، از 385 عضو شاغل مشتمل بر 126 استاد تمام وقت و 181 تکنسين و تعداد
76 استاد حرفه اي و دستيار برخوردار است. CCRTVU از بيش از هزار استاد، متخصص و
محقق برجسته دانشگاهها و مؤسسات تحقيقاتي داخل و خارج كشور از قبيل نويسندگان كتب
مرجع و ارائه كنندگان رشته هاي تلويزيوني دعوت به همکاري نموده است. طي سالهاي اخير
دانشگاه راديويي، تلويزيوني مرکزي چين CCRTVU، به احداث 44 دانشگاه راديويي
تلويزيوني استاني (PRTVUS)، 841 مدرسة اقماري در سطح شهرستان ها و 1768 مرکز آموزشي
از راه دور در سطح كشور مبادرت نموده است. دانشگاه CCRTVU، به ارائه 350 رشتة مرتبط
در 59 تخصص و 22 منطقه و 6 حوزة علمي علوم طبيعي، مهندسي، علوم انساني، اقتصاد،
مديريت و علوم كشاورزي و پزشكي مبادرت مي نمايد. علاوه بر اين دانشگاه CCRTVU به
نگارش بيش از هزار نوع كتاب مرجع و ايجاد بيش از 400 نوع رشتة شنيداري، ديداري
مبادرت نموده است. تا سال 1999، دانشگاههاي راديويي تلويزيوني چين (RTVUS)، از
تعداد 60/2 ميليون فارغ التحصيل كالج و بيش از يك ميليون فارغ التحصيل مدارس متوسطه
فني حرفه اي برخوردار بوده اند. اين در حالي است که تعداد فارغ التحصيلان بدون مدرك
رسمي آموزش تكميلي و آموزش ضمن خدمت بر 35 ميليون نفر بالغ مي گردد. 710 هزار معلم
مقطع ابتدايي و 550 هزار معلم مقطع متوسطه از دانشگاه CTVTC فارغ التحصيل شده اند.
2 ميليون معلم و 1 ميليون مدير مدارس متوسطه و ابتدايي نيز در اين مراكز آموزش
تکميلي ديده اند. در حال حاضر، آموزش تلويزيوني چين (CETV) از كانال هاي اصلي CCTV
وCETV در قالب 90 هزار ساعت آموزشي در سال ارائه مي گردد. دانشگاه راديويي،
تلويزيوني مرکزي چين CCRTVU عضو هيأت آموزش از راه دور بين المللي (ICDE) و مجمع
آسيايي ارتباط دانشگاهها (AAOU) بوده و ارتباطات پايداري با ساير مؤسسات آموزش از
راه دور كشورهاي ايالات متحدة آمريكا، انگلستان، كانادا، استراليا، ژاپن، كره،
تايلند، هند، هنگ كنگ، ماكائو، تايوان و ساير سازمانهاي آموزش بين المللي وابسته
برقرار نموده است.
برنامه هاي آموزشي
از جمله مهترين برنامه هاي آموزشي دانشگاه راديو – تلويزيوني
چين مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:
| سطح دانشگاهي |
|
|
| |
مهندسي و تكنولوژي |
مكانيك، الكترونيك، الكتريك، شيمي، صنايع سبك، مديريت،
كامپيوتر |
| مقطع كارداني |
علوم انساني |
زبان و ادبيات چيني، حقوق، روزنامه نگاري، كتابداري |
| |
اقتصاد |
مديريت بازرگاني، حسابداري و حسابرسي آماري، بانكداري،
اقتصاد مالي و بودجه |
| |
زراعت |
كاشت، تربيت معلم |
| مقطع كارشناسي |
|
زبان انگليسي، حقوق، كامپيوتر |
| آموزش غير دانشگاهي |
كليه رشته ها |
|
| آموزش ضمن خدمت |
حسابداري ، حسابرسي، بانكداري، كتابداري، مهندسي نوين،
فنون جديد الكترونيك |
|
هنگامي كه كميسيون آموزشي كشور به تصويب پيش شرط برنامه ها
مبادرت نمود گروهي متشكل از مدرسان دانشگاه هاي راديو – تلويزيوني RTVU، كادر رسانه
هاي گروهي و اساتيد دانشگاه ها به تعيين رشته هاي آموزشي مبادرت نمودند. با در نظر
گرفتن دروس آموزشي، پيشرفت برنامه مدت زمان 5-3 سال به طول انجاميد. در راه اندازي
رشته هايRTVU از منابع چند رسانه اي (راديو و تلويزيون، بخش هاي سمعي و بصري)
استفاده مي گرديد. در دروس راديو - تلويزيوني سخنراني اساتيد مستقيما در كلاس پخش
شده و برنامه هاي سمعي و بصري به صورت تكرار موضوعات ارائه شده در برنامه هاي راديو
- تلويزيوني مي باشد. علاوه بر اين برنامه هاي درسي از طريق ماهواره هاي ارتباطي و
امواج كوتاه شبكه هاي ملي و محلي در طول ساعات درسي پخش مي شوند. شيوه اصلي آموزش
دانشجويان ارائه درس در كلاس و در يكي از چهار سطح RTVU مي باشد. هر كلاسي از يك
نماينده برخودار بوده و وسعت كلاس ها از 20 تا 40 متر است. تعداد 30 دانشجوي تمام
وقت جهت بهره گيري از دروس راديو _ تلويزيوني، حضور در كنفرانس هاي محلي و جلسات
گفت و شنود در كلاس حضور مي يابند. در نتيجه نظام آموزش از راه دور در چين نمونه اي
گسترده و متنوع از انتقال مطالب درسي، آموزش مستقيم، تمرين و شرح درس مي باشد.
دانشجويان جهت اخذ گواهينامه تخصصي ملزم به پذيرش در آزمون هاي پايان ترم در
تاريخهاي مشخص مي باشند.طي سال 1996 تقريبا 3 ميليون دانشجو در دانشگاه هاي راديو -
تلويزيونيRTVU ثبت نام نموده و 1/2 ميليون نفر از اين افراد فارغ التحصيل شده اند.
در حال حاضر نيز بالغ بر يك ميليون دانشجوي مقطع كارشناسي در نظامRTVU مشغول به
تحصيل مي باشند. بيش از 6 ميليون معلم مقطع ابتدايي و مقدماتي و تكميلي متوسطه از
طريق ماهواره برنامه هاي آموزش ضمن خدمت خود را به پايان رسانده و در سطح متوسطه يا
آموزش عالي گواهينامه دريافت نمودند. علاوه بر اين بالغ بر 5 ميليون نفر در رشته
هاي ارائه شده توسط دانشگاه ملي راديو - تلويزيونيCRTVU مشغول تحصيل در زمينه هاي
فني مي باشند.
در زمان تداول نظام آموزش دانشگاهي راديو – تلويزيوني وCRTVU،
شبكه تلويزيوني تحقيقاتي – آموزشي CRNET، دولت مركزي در تلاش جهت آموزش ملي به
اتخاذ موضع جديدي مبادرت نمود. طي چندين سال دانشگاه هاي چين تحت نظارت وزارت آموزش
فعاليت مي نمودند و اين در حالي است كه طي سال هاي اخير به دنبال رشد اقتصادي كشور
سياست نظام دانشگاهي كشور تا حدي تعديل يافته است. در سال 1994 وزارت آموزش در امور
علمي و اجرائي به دانشگاه ها استقلال بيشتري داد كه منجر به تغييرات اساسي نظير
افزايش تعداد مؤسسات آموزش عالي و تعداد دانشجويان تا سقف 6/6 ميليون نفر گرديد.
طي سال 1995 جهت ايجاد بازارهاي آموزشي آزاد صندوق مالي دانشگاه
ها تاسيس گرديد تا از اين طريق دانشگاه ها بتواند با افزايش سرمايه به صورت مستقل
از دولت فعاليت نمايند. دانشگاه ها نيز به ارائه برنامه هاي فني دو ساله به
دانشجويان مقطع كارشناسي با همكاري شركت هاي تكنولوژيكي خود تشويق شوند. تجاري
نمودن دانشگاه ها به برقراري ميان حوزه آموزش و ارتباط بخش هاي تجاري و صنعتي كشور
منجر گرديد. وزارت آموزش به پيگيري برنامه هاي مالي خود طبق اصلاحات آموزشي سال
1998 مبادرت مي نمايد. در لايحه اصلاحات آموزشي، افزايش سالانه هزينه هاي آموزشي بر
4% توليد ناخالص سرانه بالغ مي گردد. به واسطه اين قانون كليه مقامات استاني ملزم
به مشاركت خود در جهت افزايش هزينه ها به يك تا دو درصد در سال گرديدند. همچنين در
برقراري تعادل ميان مدارس دولتي و خصوصي وزارتخانه آموزش و پرورش به افزايش نرخ كمك
هاي مالي خود به مؤسسات خصوصي تا سقف 10% بودجه كلي وزارت مبادرت نموده است. از سوي
ديگر حمايت از مشاركت مؤسسات خصوصي مانع بزرگي بر سر راه آموزش از راه دور بوده و
تنها موسسه خصوصي كه از اين مسئله سود مي جويد اتحاديه دانشگاه هاي جهاني (GUA) است
كه با مشاركت دانشگاه در سطح جهان تاسيس يافته و از طريق برنامه هاي نرم
افزاريNexted پشتيباني مي گردد. اين كنسرسيوم به تلاش هاي خود مبني بر پخش دروس
آموزشي از طريق شبكه اينترنت تمركز نموده و برنامه هاي كاملي را جهت توسعه آن تدارك
نموده است. لازم به ذكر است كه بزرگترين و گسترده ترين آموزش از راه دور اينترنتي
هنگكنگ داير شده كه از شعب مختلفي در سرتا سر چين برخوردار مي باشد. طي اصلاحات
اخير اتحاديه دانشگاه هاي جهاني GUA به ايفاي نقش مهمي در نظام آموزش از راه دور در
جهت تشويق مؤسسات آموزش عالي دولتي و خصوصي مبادرت نموده است. ظرف20سال اخير،
دانشگاه راديويي وتلويزيوني مركزي چين با استفاده از 3 شبكه تلويزيوني، ماهواره اي
،كامپيوتري وتلفني و باهمكاري 44 دانشگاه راديو و تلويزيوني استاني ،841 دانشگاه
راديو و تلويزيوني شهري و 1742 دانشكده راديو و تلويزيوني شهرستاني در واقع به
ايجاد بزرگترين سيستم آموزش از راه دور در جهان مبادرت نموده است .دانشگاه راديويي
وتلويزيوني مركزي چين همچنين به آموزش شمار زيادي ازمتخصصين و كارشناسان موردنياز
جامعه مبادرت نموده است .
طبق آمار بدست آمده طي سال1999 بالغ بر6 /3 ميليون دانشجو از
دانشگاههاي راديويي و تلويزيوني سراسر چين فارغ التحصيل شده و شمار شركت كننده گان
دوره هاي آموزش كوتاه مدت نيز بر 35ميليون نفر بالغ مي گردد. لازم به ذكر است كه
دانشگاههاي راديويي وتلويزيوني سراسرچين بيش از20هزار معلم و 59 رشته تخصصي از جمله
ادبيات ،حقوق ،اقتصاد ،مهندسي ،كشاورزي و پزشكي در اختيار دارند.علاوه بر اين
ظرف5سال آتي، دانشگاه راديويي وتلويزيوني مركزي چين به آموزش رايگان 10هزارمعلم
وكادر آموزشي وپرورشي جهت تدريس و انجام وظيفه در مناطق محروم و مرزي اين كشور
مبادرت خواهد نمود.
آموزش خصوصي
فارغ التحصيلان مدارس و آموزشگاه هاي خصوصي به ويژه دانشكده هاي
خصوصي، به تدريج، به برطرف سازي خلاء انساني موجود در مناطق توسعه نيافته غرب چين،
مبادرت نموده اند.
به گفته دينگ جويي(Ding Zhuyi) ، رييس دانشكده تربيت مترجم شهر
شي ان از دهه 1990 به اين سو، آموزشگاه ها و مدارس خصوصي در كشورچين شكوفا شده و به
تدريج نقش مهمتري در نظام آموزشي كشور ايفا مي نمايد.دانشكده تربيت مترجم شهر شي ان
، از جمله نخستين مدارس خصوصي كشور چين مي باشد كه ابتكارات و نوآوري هاي فراواني
در زمينه آموزش عالي در كشور داشته است.
بايد به اين موضوع توجه داشت كه در حال حاضر، آموزشها و تعاليم
مدارس و آموزشگاه هاي خصوصي براي بازار منابع انساني چين بسيار موثر است. آمار نشان
مي دهد كه طي10 سال اخير، شمار فارغ التحصيلان مدارس مذكور بر 500 هزار نفر بالغ مي
گردد. عوامل متعددي وجود دارد كه باعث شده است تا دانش آموزان و دانشجويان به اين
مراكز خصوصي مراجعه كنند. اين مدارس و آموزشگاه ها به امكانات بهتري نسبت به مدارس
عمومي مجهزند. مدارس و آموزشگاه هاي خصوصي همچنين به ارائه دوره آموزش4ساله كه به
لحاظ شغلي براي دانشجويان بسيار جالب توجه است، مبادرت مي نمايند.
|
